Oczepiny - jak wygląda ta staropolska tradycja?

W dawnych czasach, kiedy wybijała dokładnie północ, rozpoczynały się oczepiny weselne. Był to ważny, kultywowany od wczesnych czasów słowiańskich obrzęd. Traktowano go przede wszystkim jako szczególny moment dla kobiety, Panny Młodej, która w ten sposób symbolicznie żegnała się ze stanem wolnym. Oczepiny co to? Odpowiadamy!

Oczepiny co to?

Niegdyś oczepiny weselne nie były wcale wesołą ceremonią. Pamiętajmy, że dawniej małżeństwa były aranżowane i rzadko kiedy zawierane z miłości. Nazwa obrzędu pochodzi od czepca, który wkładały niegdyś mężatki tuż po tym, jak zdejmowały panieński wianek. O północy druhny i inne kobiety zabierały dziewczynę do bocznej izby, w której zdejmowały jej z głowy wianek i czasem też obcinały długi warkocz, a następnie nakładały czepiec. Całemu rytuałowi towarzyszyły specjalnie pisane na tę okazję piosenki na oczepiny, towarzyszące każdemu kolejnemu etapowi obrzędu. Weselnicy tymczasem oczekiwali na świeżo upieczoną żonę, a towarzyszyły im weselne przyśpiewki i tańce.

Dzisiaj piosenki na oczepiny są już niemal zapomniane i nikt ich nie śpiewa. Same oczepiny też zmieniły swój charakter na dużo weselszy i towarzyszą im rozmaite zabawy na oczepinach, które mają wszystkich rozbawić i wprowadzić w dobry nastrój. Dzisiaj najczęściej o północy Panna Młoda pozbywa się welonu, a Pan Młody krawata czy muszki. Pomysły na oczepiny rozrosły się i przybrały formę rozmaitych humorystycznych konkursów i zabaw, które szczególnie lubią... dzieci.

Czy warto mieć oczepiny w 21 wieku?

Współczesne pomysły na oczepiny, luźno nawiązujące do starej tradycji, to świetny pomysł na urozmaicenie wesela. Nie muszą im już przecież towarzyszyć przyśpiewki i smutna mina Panny Młodej. Suknie ślubne, podobnie jak stare obrzędy, też się przecież zmieniają, ale wciąż nawiązują mniej lub bardziej do przeszłości. Zabawy na oczepinach może prowadzić wodzirej lub świadkowie. Na współczesnych weselach odbywają się one również w okolicach północy, kiedy goście nacieszą się już strawą, muzyką i tańcami. Niewiele w gruncie rzeczy potrzeba, by je zorganizować. Po pierwsze parkiet, który przecież jest nieodzownym elementem każdego wesela. Może to być jednak równie dobrze polana, jeśli Wasza para zdecyduje się na imprezę w plenerze, tylko wówczas trzeba zadbać o dobre oświetlenie. Potrzebne są również pewne artefakty na oczepiny wstążki, koszyczek na oczepiny i inne, w zależności od tego, jakie zabawy zostaną przewidziane. Najczęściej organizacją oczepin zajmują się świadkowie, nie powinno to być na Twojej głowie. Jeśli Ci na nich zależy, koniecznie daj im wcześniej znać.

Pomysły na zabawy oczepinowe

Najpopularniejszą zabawą oczepinową jest dzisiaj rzucanie przez Pannę Młodą welonu w stronę niezamężnych kobiet. Tradycja mówi, że która z nich go złapie, jako kolejna wyjdzie za mąż. Kawalerowie z kolei polują na muszkę lub krawat Pana Młodego, oczywiście wówczas, gdy zależy im na tym, by się ożenić.

Świetną zabawą jest również taniec panien wokół Młodej. Potrzebne są tu dopasowane specjalnie na oczepiny wstążki w różnych kolorach. Mocuje się je do bukietu ślubnego, a każda z kobiet otrzymuje końcówkę jednej z nich. Panna Młoda zamyka oczy, a dziewczyny tańczą wokół niej, gdy ona tymczasem obcina powoli i losowo wstążki do czasu, aż pozostanie w rękach którejś z panien tylko jedna. To podobna wróżba, jak przy rzucaniu welonem. Dla kawalerów można zorganizować zabawę „muszka w pudełku”. Pudełek potrzebujemy tyle, ilu dokładnie jest kawalerów na weselu. Do każdego z nich wkładamy karteczkę z humorystycznym tekstem, np. „Jeszcze nie nadszedł Twój czas kawalerze!”, a w jednym pozostawiamy muszkę.

Kto ją wylosuje, ten wkrótce zmieni stan cywilny. Niezwykle popularną zabawą, do której potrzebujesz koszyczek na oczepiny, jest „zbieranie na wózek”, czyli taniec wykupny. Para Młoda czeka, aż goście podejdą i zaproszą ich do tańca, jednak najpierw uiścić muszą mniej lub bardziej symboliczną opłatę, którą wrzucają do koszyczka. Dzisiaj na koniec zabaw oczepinowych następują również uroczyste podziękowania dla rodziców. Panna Młoda i Pan Młody wyrażają swoją wdzięczność za wychowanie ich, wręczają im kwiaty i upominki. Reasumując, oczepiny weselne to nawiązanie do dawnej tradycji, ale tak naprawdę sposób na wspaniałą zabawę, która wszystkim poprawi humory.