Zmiana nazwiska po ślubie - prosty sposób na załatwienie formalności

Przez zawarcie małżeństwa narzeczeni w jednej chwili stają się rodziną. Mogą więc nosić wspólne nazwisko. Zmiana nazwiska po ślubie nie jest jednak obligatoryjna. Każdy z małżonków ma prawo zachować swoje dotychczasowe nazwisko. Młodzi często decydują się na zmianę, co wiąże się z różnymi formalnościami. Podpowiadamy, gdzie trzeba zgłosić zmianę nazwiska po ślubie, jakie dokumenty należy wymienić i jak dobrze przygotować się do procedur.

Zmiana nazwiska po ślubie - jak to załatwić?

Kwestię zmiany nazwiska małżonków regulują w Polsce m.in. przepisy art. 25 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Każdy z małżonków składa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenie o zmianie nazwiska po ślubie - bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed sporządzeniem przez kierownika USC zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie związku małżeńskiego. Nazwisko, które każdy z małżonków będzie nosił po zawarciu małżeństwa, zostaje wpisane do protokołu, na podstawie którego sporządzony zostaje akt małżeństwa. Małżonkowie otrzymują skrócony odpis aktu małżeństwa na ogół od razu po ceremonii lub kolejnego dnia roboczego. To najważniejszy dokument, niezbędny do wymiany dowodu osobistego oraz załatwienia wielu innych formalności.

W przypadku ślubu kościelnego, oświadczenie o zmianie nazwiska również składa się przed kierownikiem USC przy okazji sporządzania zaświadczenia o braku okoliczności wyłączających zawarcie związku małżeńskiego. Następnie duchowny, przed którym zawarty został związek małżeński, sporządza stosowne zaświadczenie i przesyła je do właściwego urzędu stanu cywilnego. Ma na to 5 dni. Na podstawie przekazanych dokumentów kierownik urzędu stanu cywilnego sporządza akt małżeństwa, którego skrócony odpis zostaje wysłany do małżonków w ciągu 14 dni od dnia ceremonii. Wydanie pierwszego egzemplarza skróconego odpisu aktu małżeństwa jest bezpłatne.

Czy trzeba zmieniać nazwisko po ślubie?

Nie, nie trzeba. Zgodnie z przepisami, każdy z małżonków ma prawo zadecydować o nazwisku, które będzie nosić po ślubie. Do wyboru pozostają 3 opcje:

• zachowanie dotychczasowego nazwisko,
• noszenie wspólnego nazwiska, będącego dotychczasowym nazwiskiem męża lub żony,
• połączenie swojego dotychczasowego nazwiska z dotychczasowym nazwiskiem drugiego małżonka w dowolnej kolejności, przy czym utworzone w ten sposób nazwisko może być maksymalnie dwuczłonowe.

W razie niezłożenia oświadczenia w sprawie nazwisk, małżonkowie pozostają przy swoich dotychczasowych nazwiskach.

Kiedy zdecydować się na zmianę nazwiska po ślubie?

Decyzja o zmianie nazwiska po ślubie lub o pozostaniu przy „starym” nazwisku należy do każdego z małżonków i jest kwestią indywidualną. Za zmianą nazwiska, a dokładnie za przyjęciem przez żonę nazwiska męża, przemawia głównie tradycja. Kiedyś noszenie nazwiska męża oznaczało przynależność do jego rodziny. Współcześni małżonkowie zmieniają nazwisko z różnych przyczyn, np. czysto praktycznych, aby cała rodzina nosiła jednakowe nazwiska, ale też jako symbol jedności. Niektórzy przyjmują nazwisko małżonka, bo uważają je za ładniejsze, krótsze, łatwiejsze w wymowie, bardziej rozpoznawalne itp. Jeszcze inni chcą w ten sposób odciąć się od rodziny generacyjnej.

Z czym wiąże się zmiana nazwiska po ślubie?

Przede wszystkim małżonków czeka wymiana dokumentów. Po zmianie nazwiska po ślubie dowód osobisty z nieaktualnymi danymi zostaje unieważniony po upływie 120 dni od dnia zarejestrowania zmiany danych w rejestrze PESEL. Co to oznacza w praktyce? Z nieważnym dowodem nie wyjdziesz na zagraniczne wakacje, nie załatwisz wielu spraw w urzędach i bankach oraz grozi Ci kara grzywny. Dlatego nie ma co zwlekać. Jak najszybciej złóż wniosek o wydanie nowego dowodu w dowolnym urzędzie gminy – niezależnie od miejsca zameldowania (wniosku nie złożysz już przez internet, bo obecnie pobierane są odciski palców i trzeba złożyć wzór podpisu). Nowy dowód będzie gotowy do odbioru w ciągu maksymalnie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Wydanie dokumentu po zmianie nazwiska jest bezpłatne. W ciągu 30 dni od otrzymania nowego dowodu osobistego wymień prawo jazdy i dowód rejestracyjny, jeśli oczywiście posiadasz takie dokumenty. Do wymiany pozostaje także paszport.

Pamiętaj, by niezwłocznie zgłosić zmianę nazwiska po ślubie w pracy lub w PUP (jeżeli jesteś zarejestrowaną osobą bezrobotną). Pracodawca będzie potrzebować od Ciebie skróconego odpisu aktu małżeństwa. Po odbiorze nowego dowodu osobistego, przekażesz jeszcze numer i serię dokumentu.

A czy trzeba poinformować o zmianie nazwiska po ślubie urząd skarbowy i ZUS? Jeżeli nie jesteś przedsiębiorcą, to nie musisz niczego zgłaszać fiskusowi ani ZUS-owi. Twoje dane zostaną zaktualizowane z urzędu.

Jak przygotować się do zmiany nazwiska?

Zmiana nazwiska nie wymaga specjalnych przygotowań. Na pewno warto z wyprzedzeniem ustalić, jaką decyzję zamierzacie podjąć, aby uniknąć niezręcznej sytuacji i zamieszania w urzędzie. Przyda się także lista instytucji i firm, które trzeba będzie powiadomić o zmianie nazwiska. Oprócz samych miejsc, warto zapisać na liście sposób aktualizacji danych, termin na złożenie wniosku/poinformowanie o zmianach, koszt wymiany dokumentu itd. Gdy już otrzymacie odpis skrócony aktu małżeństwa, będziecie mogli odhaczać kolejne formalności na liście.

Ponadto trzeba przemyśleć kwestię zmiany nazwiska dziecka po ślubie rodziców. Jeżeli małżonkowie (rodzice) mają różne nazwiska, dziecko będzie nosić nazwisko wskazane w ich zgodnych oświadczeniach. Przepis ten dotyczy także wspólnego dziecka, które przyszło na świat przed zawarciem małżeństwa i nie ukończyło jeszcze 13 lat. Starsze dziecko musi wyrazić zgodę na zmianę. A co w przypadku, gdy jesteś już mamą/ojcem i bierzesz ślub z osobą niebędącą rodzicem Twojego dziecka, a planujesz zmienić nazwisko? Wówczas zmiana nazwiska dziecka nie jest dopuszczalna.

Jak wygląda zmiana nazwiska po ślubie?

Ile czasu na zmianę nazwiska po ślubie mają małżonkowie? Nie ma w tym zakresie ograniczeń. Decyzja podjęta przez małżonków przed, podczas czy bezpośrednio po ceremonii ślubnej nie jest nieodwracalna. W dowolnym czasie można, na drodze administracyjnej, skierować wniosek o zmianę nazwiska po ślubie do wybranego kierownika urzędu stanu cywilnego. Musi on jednak zawierać uzasadnienie.

Wszystkie formalności związane ze zmianą nazwiska

Zmiana danych wymaga dopełnienia formalności nie tylko w urzędach, ale również w innych miejscach. Przede wszystkim zgłoś zmianę nazwiska w banku po ślubie – zrób to możliwie najszybciej. Otrzymasz karty z nowymi danymi. Do poinformowania pozostają również:

• ubezpieczyciele, u których masz wykupioną prywatną polisę,
• dostawcy mediów, z którymi masz podpisane umowy,
• uczelnia wyższa, jeśli studiujesz,
• operatorzy kart lojalnościowych,
• przychodnie, w których się leczysz,
• operatorzy komórkowi,
• biblioteka, siłownia itp.
• Dodatkowe formalności wiążą się ze zmianą nazwiska po ślubie za granicą. Sporządzenie polskiego aktu małżeństwa jest możliwie w jednym ze szczególnych trybów rejestracji. Jeżeli organizujecie ceremonię za granicą, zwłaszcza w jakimś egzotycznym kraju, warto skontaktować się wcześniej z USC. Urzędnik rozwieje wątpliwości i podpowie, co będzie potrzebne.